Kiedy tracimy paznokcie
Są niekiedy sytuacje w życiu, które nas zaskakują. Nie spodziewamy się pewnych reakcji i nie wiemy czemu „zawdzięczać” pojawienie się ich. Podczas swojej praktyki podologicznej, wielokrotnie spotkałam się ze zdziwieniem i zaniepokojeniem osób, które straciły paznokcie. Czasami były to nagłe urazy, uderzenia, wypadki – kiedy wiadomo czego wynikiem jest ból i utrata płytki paznokciowej.
Często jednak pojawiają się osoby, które nie potrafią powiązać przyczyny oddzielenia się paznokcia od łożyska.
Zacznijmy od ucisku. Przeciążenia są najczęstszą przyczyną samoistnego odpadania paznokci. Ucisk drobnych naczyń krwionośnych i niedokrwienie opuszka skutkują często takim właśnie problemem. Możemy podać tu za przykład biegaczy, a już z pewnością ultramaratończyków, którzy przyzwyczajeni są do znajdowania w butach paznokci po treningu… Osobie, która nie trenuje regularnie wystarczy wycieczka górska, narty, ścianka wspinaczkowa, a nawet wyższe niż zwykle obcasy i wąskie noski w butach…
Jest też grupa chorób, które nasilają onycholizę paznokci. Z pewnością jednostką, która szczególnie osłabia płytki jest grzybica paznokci. Stają się one silnie zrogowaciałe, wręcz spróchniałe, oddzielają się częściowo, a w zaawansowanych przypadkach mogą zupełnie odpaść w całości bez powodowania bólu, krwawienia itp. Paznokcie również często odpadają na skutek zażywania silnych leków, np. przeciwnowotworowych, jednak z reguły po zakończeniu terapii wracają do stanu sprzed leczenia.
Jak dbać o miejsce PO paznokciu?
Odkryte łożyska paznokci z reguły są dość wrażliwe. Wynika to z faktu, że to w ich okolicy swoje zakończenia mają włókna nerwowe. Jeżeli nie ma rany bądź krwiaka, z medycznego punku widzenia takie miejsce nie stanowi zagrożenia i pacjent może swobodnie funkcjonować. Problem pojawia się natomiast, gdy łożyska są bardzo tkliwe, bolesne przy jakimkolwiek dotknięciu, a kolejnym czynnikiem są względy estetyczne. Łożysko paznokcia, które pozostaje bez naturalnej ochrony, którą jest płytka paznokciowa, staje się niezwykle chłonne dla grzybów i bakterii i – nawet u osób zdrowych – na tym podłożu zaczynają rozwijać się choroby.
Zatem pierwszym czynnikiem warunkującym odpowiednią pielęgnację powinny stać się działania profilaktyczne wobec grzybic paznokci. Dostępne są odpowiednie środki dezynfekujące, pielęgnujące i ochraniające te wrażliwe miejsca przed atakiem drobnoustrojów.
Nieoceniona jest tu rola podologa, który w zależności od istniejącego stanu odpowiednio oczyści łożysko, zaaplikuje środki lecznicze i wskaże odpowiednią kontynuację pielęgnacji w domu.
Osobom, którym bardzo dokucza brak paznokci (przede wszystkim w okresie letnim) zaproponować może rekonstrukcję paznokcia, która nie tylko imituje naturalny paznokieć i ochrania łożysko przed urazami mechanicznymi, ale także zabezpiecza je przed grzybicą, z uwagi na zawarte w masie protetycznej środki grzybo- i bakteriobójcze.
A co z naturalnym paznokciem? W większości przypadków paznokcie odrastają prawidłowo i nie powodują powikłań. Są jednak przypadki, kiedy osłabione paznokcie nie radzą sobie z atakami ze środowiska. Kwestię grzybic paznokci już poruszyliśmy, jednak kolejnym prawdopodobnym powikłaniem może być deformacja opuszka. Deformacje pojawiają się u osób, które są dość aktywne fizycznie, które noszą dopasowane obuwie, w którym to palce są ściskane, a także u pacjentów, gdzie przez wiele lat płytki paznokciowe były usuwane (piłkarze, maratończycy, a także wielokrotne resekcje chirurgiczne). W takim wypadku, gdzie łożysko paznokcia ulega znacznemu skróceniu, a cały opuszek przybiera inny niż naturalny kształt, twardnieje i wysusza się, trudno przynieść dużą poprawę na stałe, pozostają często półśrodki, które pozwalają na łagodzenie zastanego stadium. Takie deformacje mogą również indukować problemy z wrastającym paznokciem ze względu na napieranie tkanki miękkiej na płytkę paznokciową.
Podsumowując, zdarza się, że paznokcie, mimo silnego umocowania na łożysku i zakotwiczenia w macierzy, na skutek działania sił fizycznych, czynników biologicznych i chemicznych oddzielają się od łożysk. I wtedy, niezmiernie ważnym jest, aby przygotować miejsce i jak najbardziej wspomagać naturalny ich odrost, aby zapobiegać powikłaniom takim jak grzybice, infekcje bakteryjne wałów paznokciowych, czy deformacje całej okolicy paznokcia.